Thanh khoản ngân hàng không còn căng thẳng

Khu vực ngân hàng tiếp tục là kênh cung ứng vốn chủ yếu, chiếm 59,8% tổng cung ứng vốn cho nền kinh tế từ thị trường tài chính. Vốn cung ứng từ thị trường chứng khoán cho nền kinh tế tăng 10,6% so với cuối năm 2016.

Báo cáo mới đây của NFSC cho biết, tín dụng tháng Năm tiếp tục tăng trưởng khả quan. Ước tính đến hết tháng 5/2017, tín dụng tăng 6,8% so với cuối năm 2016 (cùng kỳ năm 2016 tăng 5,7%).

Tín dụng tiêu dùng tăng mạnh

Cơ cấu tín dụng theo kỳ hạn hiện nay thay đổi theo chiều hướng giảm tỷ trọng tín dụng dài hạn xuống còn 54,6% (cuối năm 2016 là 55,1%), tỷ trọng tín dụng ngắn hạn là 45,4% (cuối năm 2016 là 44,9%).

Trong khi đó, tỷ trọng tín dụng đồng Việt Nam (VND) tăng nhẹ, chiếm khoảng 91,8% tổng tín dụng (cuối năm 2016 là 91,6%); tỷ trọng tín dụng ngoại tệ giảm nhẹ, chiếm 8,2% tổng tín dụng (cuối năm 2016 là 8,4%).

Trong báo cáo, NFCS cho biết, tín dụng tiêu dùng tiếp tục tăng mạnh trong quý I/2017. Tính đến hết tháng Năm, cho vay tiêu dùng ước tăng khoảng 29,7% so với cuối năm 2016, trong đó cho vay sửa chữa nhà ở và mua nhà để ở tăng 38,4% so với cuối năm 2016, chiếm 52,8% tổng tín dụng tiêu dùng (cuối năm 2016 chiếm 49,5%).

Theo tính toán của NFSC, chỉ số Chênh lệch Tín dụng trên GDP đã có xu hướng tăng liên tục từ quý IV/2015 cho đến nay và hiện đã ở mức 11% trong quý I/2017. “Đây là mức cao thứ hai trong giai đoạn 2009 – 2017, chỉ đứng sau mức 13% của quý I/2011”, NFSC khẳng định.

Về tỷ giá ngoại tệ, NFSC cho rằng sức ép nhập siêu tăng đang gây áp lực lên tỷ giá VND/USD. Hiện tại, ở các ngân hàng thương mại và trên thị trường tự do, tỷ giá tiếp tục có xu hướng giảm so với tháng trước cũng như so với đầu năm.

Theo NFSC, nguyên nhân là do nguồn cung ngoại tệ dồi dào đến từ nguồn vốn FII (mua bán sáp nhập) và FDI tăng mạnh, chỉ số Bloomberg Dollar Index nhiều phiên giảm liên tiếp, giảm áp lực đáng kể lên tỷ giá VND/USD.

Tính đến cuối tháng 5/2017, chỉ số này đã giảm 5,36% so với đầu năm nên hiện nay, chênh lệch lãi suất giữa VND và USD vẫn nghiêng về việc nắm giữ VND. Việc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) tăng lãi suất trong ngắn hạn với những bước điều chỉnh nhỏ chưa gây áp lực đối với tỷ giá.

Tuy nhiên, NFSC nhận định, trong khoảng thời gian còn lại của năm 2017, tỷ giá sẽ bị ảnh hưởng lớn nhất từ phía cầu ngoại tệ do sức ép nhập siêu tăng cao.

Cụ thể, cán cân thương mại có thể đảo chiều từ mức thặng dư trong năm 2016 sang thâm hụt dự báo ở mức khoảng 3,5% tổng kim ngạch xuất khẩu. Về dài hạn, với lộ trình tăng lãi suất thêm nhiều lần của FED trong các năm tiếp theo, tỷ giá có thể sẽ chịu áp lực. Bên cạnh đó, xu hướng biến động khó lường của đồng Nhân dân tệ và Yên Nhật sẽ tác động không nhỏ đến VND.

Thanh khoản được hỗ trợ thêm do tiền gửi của Kho bạc Nhà nước tại các ngân hàng tăng trong bối cảnh giải ngân đầu tư ngân sách chậm. Tính đến cuối tháng 4/2017, tiền gửi của Kho bạc Nhà nước là 122.000 tỷ đồng, tăng 28,4% so với đầu năm.

LDR đã giảm nhẹ

Liên quan đến thanh khoản trên hệ thống ngân hàng, theo ước tính của NFSC, tăng trưởng huy động vốn 5 tháng đầu năm 2017 tăng 4,3% so với cuối năm 2016.

Đáng lưu ý, thanh khoản được hỗ trợ thêm do tiền gửi của Kho bạc Nhà nước tại các ngân hàng tăng trong bối cảnh giải ngân đầu tư ngân sách chậm. Tính đến cuối tháng 4/2017, tiền gửi của Kho bạc Nhà nước là 122.000 tỷ đồng, tăng 28,4% so với đầu năm.

Do đó, NFSC cho rằng tháng Năm vừa qua, khó khăn cục bộ về thanh khoản đã giảm; tỷ lệ cho vay/huy động (LDR) ước tính cả hệ thống tổ chức tín dụng (TCTD) tháng 5/2017 ở mức khoảng 87%, giảm nhẹ so với tháng Tư (88%).

Phản ánh trạng thái trên, lãi suất VND trên thị trường liên ngân hàng cũng giảm đáng kể những phiên gần đây. Đến ngày 11/5, lãi suất VND chào bình quân trên thị trường này tiếp tục giảm thêm 0,02 – 0,16 điểm phần trăm. Lãi suất qua đêm cũng đã lùi về còn 4,56%/năm sau khi neo quanh mốc 5%/năm trước đó.

Trạng thái tự cân bằng thanh khoản và ngân hàng Nhà nước (NHNN) bớt phải cho vay hỗ trợ như trên có trong bối cảnh tín dụng toàn hệ thống tăng trưởng mạnh từ đầu năm đến nay.

Trên thị trường liên ngân hàng, lãi suất liên ngân hàng các kỳ hạn giảm dần về mức từ 4 – 4,2% (tính đến ngày 22/5/2017), giảm khoảng 0,8 đến 1 điểm phần trăm so với cuối tháng Tư.

Trên thị trường mở, NHNN liên tục hút ròng. Cụ thể, NHNN đã hút ròng 28.256 tỷ đồng trong tháng Năm và hút ròng 8.889 tỷ đồng kể từ đầu năm đến ngày 22/5/2017.

Trên thị trường 1, đến cuối tháng Năm, chỉ có lãi suất bình quân kỳ hạn 1 tháng và dài hạn tăng nhẹ từ 0,01 – 0,02%, các kỳ hạn khác hầu như giữ nguyên so với cuối tháng trước. Lãi suất cho vay thông thường ít thay đổi so với tháng trước. NFSC cho rằng áp lực từ phía tỷ giá đang được giảm thiểu do đồng USD đã điều chỉnh mạnh so với đầu năm.

Yếu tố chính sách cũng đang hỗ trợ thị trường. Đó là những động thái quyết liệt trong vấn đề xử lý nợ xấu. Ngày 16/5/2017, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 61/2017/NĐ-CP về việc thẩm định giá khởi điểm của khoản nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu và việc thành lập Hội đồng Đấu giá nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu có giá trị lớn.

Đồng thời “Luật hỗ trợ tái cơ cấu các tổ chức tín dụng và xử lý nợ xấu” đã được hoàn thiện, trình Quốc hội xem xét. Ngoài ra, Nghị quyết về xử lý nợ xấu của các TCTD có thể được xem xét thông qua sớm nhất vào ngày 20/6/2017.

Huyền Anh

Thời báo Kinh doanh